Donald Trump’ın Beyaz Saray’a Dönüşü ve Avrupa Güvenliği
Donald Trump’ın yine başkanlık periyodu, Avrupa’nın güvenlik siyasetleri üzerinde değerli tesirler yaratması beklenmektedir. Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü, ABD’nin Avrupa’ya verdiği dayanağın azalabileceği telaşlarını artırmıştır. Bu durum, Avrupa’nın güvenlik zorluklarını tek başına ele alması gerektiği korkusunu doğurmaktadır. Trump’ın kampanya telaffuzları, Avrupa güvenliğine olan bağlılığı konusunda yasal kaygılara yol açmıştır. Lakin, bu durumun gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, büyük ölçüde Avrupa’nın kendi siyasetlerine bağlı olacaktır.
Transatlantik Paydaşlığın Geleceği Üzerine Endişeler
2017 yılında Trump’ın vazifeye başlamasıyla birlikte, birçok Avrupa siyasetçisi transatlantik paydaşlığın geleceği konusunda telaşlıydı. Trump, ABD’nin müttefiklerinden gereğince katkı almadığını ve ittifakı bir yük olarak gördüğünü tabir etmişti. Vakitle müttefiklerin avantajlarını kabul eden Trump, Avrupa’nın güçlerini zayıflattığını ve birtakım ülkelerin Rus gazına inhisar hale geldiğini belirtmişti. Bu ihmaller, Avrupa’nın daha sonra ağır bedeller ödemesine neden olmuştur.
NATO ile İlgiler ve Güvenlik Ortamındaki Değişim
Trump’ın Beyaz Saray’daki birinci periyodunda NATO ile sağlam ve sağlam bir çalışma münasebeti kurulmuş, vakit zaman kuvvetli görüşmeler yaşansa da işler yoluna konulmuştur.
Trump’ın vazifesi bırakmasının akabinde NATO güçlenmiş ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşa kolektif karşılık olarak aktifliğini korumuştur. Lakin, güvenlik ortamındaki dramatik bozulma, müttefiklerin daha fazla sorumluluk almasını gerektirmektedir.
2014 yılında NATO müttefikleri, 2024 yılına kadar gayri safi yurtiçi hasılanın %2’sini savunma harcamalarına ayırmayı kabul etmiştir. Bu gaye birden fazla ülke tarafından karşılanmış olsa da, 2024 güvenlik ortamında bu maksadın yetersiz olduğu görülmektedir. Avrupa önderleri, daha fazlasını yapmaları gerektiğinin şuurundadır. Trump’ın yine lider olması, bu iletisi pekiştirmektedir. Avrupa’nın kendi hissesine düşeni yapması durumunda, yeni ABD idaresinin de yükümlülüklerini yerine getireceği beklenmektedir.
Ukrayna’ya Takviye ve Stratejik Yaklaşımlar
Trump’ın mevcut Ukrayna takviyesi stratejisine olan şüpheciliği, ABD ve Avrupa’nın Ukrayna’ya sağladığı askeri takviyenin kâfi olmamasına dayanmaktadır.
Putin’in savaşta amaçlarına ulaşabileceğine inandığı ve toplumu zayıflayacağı varsayımıyla beklediği belirtilmektedir. Agresöre taviz vermek, savaşın en süratli biçimde sona ermesini sağlayacak olsa da, bu barış manasına gelmeyeceği ve maliyetleri azaltmayacağı söz edilmektedir. Daha fazla silah dayanağı verilmesi, barışa ulaşma mümkünlüğünü artırmaktadır.
Uzun vadeli dayanağın inandırıcılığı, savaşın daha erken sona ermesine katkı sağlayacaktır. Bu yaklaşım, Trump’ın birinci devrinde Ukrayna’ya ölümcül silahlar gönderme kararı aldığı göz önüne alındığında, Trump’ın niyet yapısıyla uyumlu olarak bedellendirilmektedir.
Ticaret Siyasetlerinde Robert Lighthizer’ın Rolü
Donald Trump’ın başkanlık devri için hazırlıklarını sürdüren idare grubu, eski ticaret temsilcisi Robert Lighthizer’ın tekrar misyona getirilmesi talebinde bulundu. Lighthizer, Trump’ın Çin ile başlattığı ticaret savaşında kıymetli rol oynamıştı. Trump’ın geçiş takımında yapılan görüşmelerde, Lighthizer’a ticaret temsilciliği teklifi yapıldığı fakat farklı bir durum için lobicilik yaptığı biliniyor. Ticaret bakanlığı pozisyonu için ise finansçı adayların öne çıktığı belirtilmektedir. Bu adaylar ortasında hedge fon yöneticileri Scott Bessent ve John Paulson yer almaktadır.
Lighthizer’ın Atanmasının Milletlerarası Etkileri
Lighthizer’ın tekrar ticaret temsilcisi olarak atanması, Çin ve ABD’nin ticaret müttefikleri ortasında tasalara yol açması beklenmektedir. Birinci misyon periyodunda Trump idaresinde yürütülen ticaret savaşlarında tesirli olan Lighthizer, ABD’ye ithal edilen mallar üzerine yüksek tarifeler uygulanmasını savunmuştur.
Trump’ın, bilhassa Çin malları üzerinde yüksek vergiler koyma kelamı verdiği bilinmektedir. Lighthizer’ın atanması, Japonya merkezli Nippon Steel’in ABD Steel’ı 15 milyar dolarlık satın alım teklifine de sorun çıkarabilir. Trump’ın bu mutabakata karşı olduğu belirtilirken, Lighthizer’ın bu tıp mutabakatların engellenmesi istikametinde güçlü bir argüman sunması beklenmektedir.
Ticaret Siyasetlerinde Devamlılık ve Korumacılık
Wall Street hukuk firması Skadden Arps’ta üç on yıl çalışan Lighthizer, ABD çelik sanayisi ismine Çin’den gelen ithalatlarla uğraş etmiştir. 2000’li yılların başında, George W. Bush idaresini ABD çelik sanayisini korumak için çelik ithalatına tarifeler koymaya ikna etmiştir.
İlk misyon periyodunda, ticaret mutabakatlarının iş çıkarları tarafından yönlendirilmekten çok, üretimin tekrar yerli kaynaklara kaydırılması ve Amerikan çalışanların korunmasına odaklanılması sağlanmıştır. Buna karşın, Çin ve Japonya ile sonlu ticaret mutabakatları yapılmış ve ABD-Meksika-Kanada muahedesi güncellenmiştir.
Trump’ın ikinci periyodunda Lighthizer’ın yine atanması, ticaret siyasetlerinde devamlılık sağlanacağı ve muhafazacı siyasetlerin sürdürüleceği algısını güçlendirmektedir. Bu durum, ABD’nin ticaret ilgilerinde yeni dinamiklerin oluşmasına neden olabilir.
Financial Times
