International Institute of Finance’in Cuma günü açıkladığı bilgilere nazaran, yabancı yatırımcılar gelişen piyasa pay senetlerinde Ekim ayında, 2020 başlarındaki COVID-19 piyasasındaki satışlardan bu yana en fazla satışı gerçekleştirdi. Öte yanda gelişmekte olan piyasa tahvillerine ve borçlarına olan girişler, çıkışları ziyadesiyle telafi etti. Türkiye’de misal bir durum gözlendi. Yılbaşından bu yana $3 milyardan fazla pay boşaltan küresel fonlar, SWAP (Repo) ve devlet tahvillerinde tahminen $25 milyar kadar konum aldı.
IIF’in (Uluslararası Finans Enstitüsü’nün) datalarına nazaran, Ekim ayında gelişen piyasalara net sıcak para girişi 1,9 milyar dolar oldu. Eylül ayında 56,4 milyar dolarlık giriş ve Ekim 2023’te 8,1 milyar dolarlık çıkış rapor edilmişti. Pay senedi portföyleri Mart 2020’den bu yana en büyük meblağ olan 25,5 milyar dolarlık çıkış görürken, tahviller 27,4 milyar dolar cezbetti.
Çin pay senetleri, Eylül ayında en az 2015’ten bu yana en büyük girişi kaydettikten sonra 9 milyar dolar kaybederken, Çin tahvil satışları 1,4 milyar dolara vardı. Hükümetin Eylül ayının sonlarında yenilenen teşvik atılımı etkileyici olmadı ve Kasım ayında yapılan yeni teşvik duyurusu da beklentilerin altında kaldı.
IIF ekonomisti Jonathan Fortun yaptığı açıklamada, “Çin hükümetinin hedeflenen genişleme önlemlerine karşın yatırımcı inancı düşük kalıyor.” dedi.
“Bu dinamikler, büyüme korkularının ve regulasyonlarda belirsizliğin Çin’deki yabancı yatırımı caydırmaya devam ettiği değerli algı değişimlerine yol açtı.”
Piyasalar Kasım ayı başlarında yapılacak ABD başkanlık seçimleri için hazırlanırken, Ekim ayı sonlarında Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönmesi durumunda yarar sağlayacak piyasalara gerçek bir hareket görüldü; bu da doların ve ABD tahvil faizlerinin yükselmesine neden oldu. Fortun, “Doların gelişmekte olan para ünitelerine nazaran gücüne ait kaygılar, pay senedi piyasalarında riskten kaçınmayı artırdı” dedi. “Bu değişim, küresel olarak riskten kaçınma arttıkça, getiri farklılıkları ve faiz oranları nedeniyle globla fonların pay senetleri yerine gelişmekte olan ülkelerdeki tahvilleri tercih edebileceği beklentisiyle uyumlu.”
Bölgesel olarak, geçen ay Asya’da net 6,8 milyar dolarlık çıkış görülürken, Gelişmekte Olan Avrupa’ya 5,2 milyar dolar ve Latin Amerika’ya 3,6 milyar dolar geldi. Afrika’ya akışlar marjinal olarak olumsuzdu. Yılbaşından bu yana yabancılar gelişen piyasa portföylerine net 249 milyar dolar aktardı. Yaklaşık 220 milyar dolar borca gitti, bunun 169 milyar doları Çin dışına gitti.
Gelişmekte olan piyasalara fon akışının Trump 2.0’dan etkilenmesi bekleniyor
Butik fon şirketi Tradeview Capital CEO’su Ng Zhu Hann, Trump’ın ABD yanlısı iktisat siyasetleri nedeniyle pay senedi ve tahvil piyasasının 2025’de de prim yapacağını, bunun gelişmekte olan piyasalara fon akışını durdurabileceğini söylüyor. “Eğer ABD pay senetleri âlâ performans göstermeye devam ederse, bu durum tasarrufların ABD’ye geri dönmesini sağlayabilir. Günün sonunda Trump periyodunda siyaset dalgalanmaları göz önüne alındığında, gelişen piyasalarda risk daha yüksek” dedi The Edge’e.
Trump idaresine ait belirsizliğin sermaye piyasaları ve global iktisat siyasetleri açısından daha büyük bir risk oluşturacağı öngörülüyor. RHB İktisat ve Piyasa Stratejisi takımı, 7 Kasım tarihli raporunda, ABD ile Çin ortasındaki tansiyonların, en azından kısa vadede gelişmekte olan piyasalardan sermaye kaçışına katkıda bulunabileceğini, Asya para üniteleri üzerindeki baskıyı artırabileceğini ve finansal piyasalarda yüksek oynaklığa yol açabileceğini söylüyor.
Raporda, Trump’ın ikinci periyodunun ABD merkezli büyüme ve iş dünyası inancı açısından üst taraflı bir eğilime işaret edebileceği, lakin ABD siyasetindeki belirsizliğin tıpkı vakitte riskten kaçınma hassaslığını artırabileceği ve potansiyel olarak yabancı yatırımcıların gelişen piyasa hisse senedi ve tahvil piyasalarına olan inancını etkileyebileceği de belirtiliyor.
Fortress Capital kurucusu ve CEO’su Datuk Thomas Yong, Trump’ın tarifeleri artırma planının muhtemelen enflasyonist baskıyı artıracağını ve bunun da ABD dolarının güçlenmesine neden olacağını söyledi. Sonuç olarak bu durum gelişmekte olan piyasalar için, para ünitelerinin dolara karşı zayıflayacağı beklentileri nedeniyle çoklukla olumsuz olacaktır.
ABD-Çin jeopolitik geriliminin hangi parti kazanırsa kazansın devam etmesi beklenirken Yong, artık ikinci bir Trump idaresinin netleşmesiyle Ticaret Savaşının birçok şirket için Çin Artı Bir (Çin’deki tedarik merkezlerini yenilemek) stratejisini ağırlaştırıp hızlandıracağını belirtiyor. “Doğrudan yabancı yatırımlar akacağı için bu çoklukla Güneydoğu Asya ülkelerine yarar sağlayacaktır.
Areca Capital’den Wong, Trump’ın geri dönüşünün global iktisat için güzele işaret olmadığını, çünkü Trump’ın daha müdafaacı ticaret teşebbüslerini uygulamaya koyma ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. Areca Capital Sdn Bhd CEO’su Danny Wong da tıpkı fikirde ve Trump’ın ABD başkanı olarak geri dönüşünün, daha müdafaacı ticaret teşebbüsleri uygulama ihtimali göz önüne alındığında global iktisat için düzgüne işaret olmadığını söylüyor.
“Şu anda Fed’in bağımsızlığını sürdürmesi çok değerli, faiz indirimleri yakında olacak ve fonlar Asya’ya geri akacağından dünyanın bu bölgesi için yararlı olacak” diyor ve Malezya’nın en yüksek oranlı ülkelerden biri olduğunu belirtiyor. Asya’daki yüksek büyüme sergileyen ülkeleri da para akışını çekebilir.
Bu ortada Kenny Yee, yatırımcıların ABD pazarına karşı temkinli davrandığını düşünüyor. Trump, ABD dolarını güçlü tutmak üzere çeşitli seçim vaatlerine karşın, tüm ekonomik dinamikler değiştikçe tüm bu kelamların yerine getirilebileceğinden kuşkulu.
“Ekonomi ve ABD doları dinamikleri artık Trump’ın 2020 öncesinde lider olduğu periyotla birebir değil” diye açıklıyor.
Singapur’un Servet Fonu Temasek International’ın baş yatırım yetkilisi Rohit Sipahimalani daha evvel Trump idaresinin daha yavaş global büyümeye yol açacağı ve bunun sonunda ABD şirketlerini etkileyeceği konusunda uyarmıştı.
“Trump’ın kazanması muhtemelen Harris idaresine kıyasla daha güçlü bir dolar ve daha yüksek faiz oranları manasına gelecek. Gümrük tarifeleri belirsizlik yaratacak ki bu yatırım için asla yeterli bir şey değil ve aslında bunun yalnızca gelişmekte olan piyasalar için değil, dünya çapında olumsuz olacağını düşünüyorum” dedi.
Reuters, the Edge
