KPMG Türkiye’nin ülkemizde inşaat ve gayrimenkul bölümlerinin 2024 yılı 3. çeyrek durumunu ortaya koyan raporuna nazaran Türkiye genelinde konut satışları 402 bin adet ile bir evvelki yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 20,3’lük artarken ipotekli satışlar bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 87 artış gösterdi. Öte yandan konut fiyat endeksi gerçek bazda düşerken kullandırılan konut kredisi sayısı ise azaldı.
KPMG Türkiye tarafından hazırlanan “İnşaat ve Gayrimenkul Sektörel Bakış Raporu” 2024 yılı 3. çeyrek sayılarına nazaran 2023 yıl sonunu Türkiye’de gerçek olarak yüzde 7,2 büyüme ile tamamlayan inşaat dalının, evvelki öngörülerde olduğu üzere 2024 yılı ve sonrası için oluşturulan projeksiyonlarda olumlu büyüme trendini sürdürmesi bekleniyor. Benzeri biçimde 2023 yılında gerçek olarak yüzde 4,7’lik büyüme gösteren Türkiye altyapı dalının de 2030 yılına kadar olan projeksiyonlarda büyümeye devam etmesi öngörülüyor.
Ayrıca Türkiye inşaat dalında faaliyet gösteren şirketlerin 2024 3. çeyrekte ortalama yüzde 60,5’i faaliyetlerini kısıtlayan rastgele bir faktörün olmadığını açıklarken faaliyetleri kısıtlayan temel ögelerden finansman meseleleri, ortalama yüzde 30,8 düzeyindeki hissesiyle teşebbüsleri sınırlayan birincil faktör olmaya devam etti. Sonrasında gelen talep yetersizliği ise 2024 3. çeyrekte de yüzde 16,9’luk ortalamaya sahip olarak evvelki devirlerde olduğu üzere faaliyetleri kısıtlayan faktörlerdeki sırasını korudu.
Raporla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Sektörü Lideri Savaş Görkem Yapan, “Konut dalında yılın 3. çeyreğinde gözlenen büyüme, piyasanın mevcut dinamikleriyle uyumlu bir biçimde şekillense de ipotekli satışlardaki ve konut kredisi kullanımındaki dikkat alımlı artış ekonomik parametrelerin bölüme olan tesirini net bir formda ortaya koyuyor. Ayrıyeten gerçek bazda düşen konut fiyat endeksi kimi zorlukların hala devam ettiğine de işaret ediyor. Bu periyotta, finansman problemleri ve talep yetersizliği de bölümün karşılaştığı en önemli zorluklar olarak öne çıkıyor.” dedi.
Konut satışlarında artış yaşandı
2024 3. çeyrekte Türkiye genelinde konut satışları 402 bin adet ile bir evvelki yılın birebir devrine kıyasla yüzde 20,3’lük artış gösterirken 2024 Eylül ayında alt kırılımdaki ipotekli satışlar ve ikinci el konut satışları bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran sırasıyla yüzde 87,4 ve yüzde 33,1‘lik artış gösterdi. Bir evvelki devirdeki sonuçlara paralel olarak 2024’ün 3. çeyreğinde de İstanbul 59 bin adet ile Türkiye genelinde en çok konut satışı yapılan kent oldu, İstanbul’daki satışları yaklaşık 37 bin adet ile Ankara ve yaklaşık 21 bin adet ile İzmir takip etti.
Konut fiyat endeksi gerçek bazda düştü
Türkiye’de Eylül 2024 sonu prestijiyle 148 düzeyinde seyreden konut fiyat endeksi ise 2023 yılının birebir ayına nazaran nominal bazda yüzde 27,4 arttı. Endeks, enflasyon tesirinden arındırılmış gerçek bazda ise Şubat 2024 prestijiyle negatife döndü ve bu görünümünü sürdürerek eylül ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 14,7’lik düşüş kaydetti.
Kullandırılan konut kredisi sayısı azaldı
2024 yılı 2. çeyrekte kullandırılan konut kredisi meblağı bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 14, kullandırılan konut kredisi sayısı ise yeniden bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 17 oranında azalırken ortalama konut kredisi büyüklüğü 945 bin TL düzeyinde gerçekleşti. Konut kredilerindeki bakiye meblağ ise 2024 yılı 2. çeyreğe kıyasla yüzde 1 artarak 405 milyar TL’ye ulaştı.
Otel doluluk oranları 3. çeyrekte de yükseldi
Rapora nazaran İstanbul‘da bulunan konaklama tesisleri, 2024 yılı 3. çeyrekte ortalama yüzde 62,6 düzeyindeki oranla bir evvelki yılın birebir periyoduna kıyasla emsal doluluk oranı gösterdi. Antalya bölgesinde bu devirdeki doluluk oranı, elverişli iklim koşullarının devam etmesi sonucunda iç ile dış pazar talebinin yüksek seyretmesiyle birlikte yüzde 96 düzeylerinde kaydedildi. Türkiye genelinde otel doluluk oranları, bir evvelki çeyreğe oranla artış göstererek 2024 yılı 3. çeyrekte ortalama yüzde 69,6 düzeyine ulaştı. Bu çeyrekte toplam turizm geliri yaklaşık 23 milyar dolar ve kişi başı ortalama harcama 1.001 dolar olarak kaydedildi.
