Faiz indirimi kesin
Batı alemi Noel tatiline çıkarak teknik olarak da yılı tamamlarken, içeride ise gündemi yarın açıklanacak yılın son ve olağan TCMB PPK toplantısı süslüyor. Faiz indirimine, uzun bir müddettir nedenlerini enine uzunluğuna tartıştığımız üzere kesin gözüyle bakıyoruz. Faiz indirim ölçüsünün sembolik bir indirim olacağını düşünürken, TCMB’nin faiz koridorunda yapacağı ayarlama ile iş gören faiz oranının çok da aşağıya gitmeyeceğini de düşünüyoruz. TCMB’nin hazır bu kadar yol alınmışken beklenti idaresini de yeterli yönetmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Mevcut durumda siyaset faizi %50 düzeyinde bulunurken, borç alma faiz oranının %47 borç verme faiz oranı ise %53 düzeyinde bulunuyor. Bu minvalde, piyasada oluşan TL referans faizinin (iş gören faiz oranı) dün itibariyle %49,31 olduğunu not edelim.
ÖNEMLİ: Referans faiz düşmez
TCMB atacağı adımla faiz indirimine gidecek olsa da, TL referans faizde manalı oranda bir değişim görmeyeceğimizi düşünüyoruz. Dün akşam saatlerine açıklanan %30 taban fiyat artış oranın da son günlerde toplumsal medyada lisana getirilen abartılı oranların altında kalarak uygulanan mevcut programla belirli ölçüde uyumlu bir tablo arz ettiğini söyleyebiliriz. Taban fiyat artışının piyasa tesirinin olumlu olacağını ve TCMB’nin faiz indiriminde konfor alanı sağlayacağını da düşünüyoruz. Bakan Şimşek, 2025 yılında birtakım kamu fiyatlarının tekrar değerleme oranının altında artırılması istikametinde çalışmalar yapıldığını belirtti. Beklenen enflasyon kadar yapılacak artırım, piyasalar tarafından da olumlu karşılanacaktır.
Bizim piyasalarda gelişmeler
Dün Türk mali piyasaları günü ölçülü bir görünüm sergileyerek tamamladı. USDTRY kuru, bebek adımları ile yahut otoritenin müsaade ettiği ölçüde 35,20 düzeyine yükselerek günü tamamladı. Enflasyonla uğraş kapsamında, TCMB’nin 2025 yılında da rotasının güçlü TL’den yana olacağı görüşümüzden hareketle, kış aylarını TL’de geçirmeye devam edeceğiz. Daha kolay bir anlatımla, enflasyonun altında artış kaydedecek kura paralel, Mayıs 2024’den bu yana devam eden TL uzun konumlarımızı muhafazaya çaba edeceğiz.
Hazır yeri gelmişken, TCMB’nin swap hariç yabancı para durumu son yedi iş gününde yaklaşık 6,5 milyar dolar bozulma kaydettiğini de not edelim. Rezervlerde son günlerde yaşanan sert gerilemenin sebebinin tam olarak kestirememekle birlikte, yıl sonu tesiri ile yabancı çıkışlarının yaşanmış olabileceğini düşünüyoruz. Öte yandan, aşağıda da belirttiğimiz üzere, Brezilya kaynaklı gelişmekte olan ülke para ünitelerinin geneline yansıyan bir satış dalgası da olabileceğini (bulaşıcılık) göz arkası etmiyoruz. Büyük fotoğrafta, enflasyonun gerileyeceği, kurun daha öngörüsü yüksek seyredeceği hatta TCMB’nin de faiz indirimlerine devam edeceği bir yılda, TL ve TL cinsi varlıklara yönelik yabancı talebinin güçlü seyretmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Ezcümle, TCMB rezervlerinde son günlerde yaşanan gerilemeyi şu basamakta telaş edilecek bir durum olmadığı tarafında yorumluyoruz.
Global fonlar geri dönecek
Sene sonu yabancı fonların durum kapama süreçlerini bitirmesi akabinde yeni senede tekrar Türk mali piyasalarında geri geleceklerini düşünüyoruz. CDS risk primi 260 baz puan düzeyine yaklaşarak hafif de olsa üste gelirken, son dört gündür kesintisiz bir biçimde düşen BİST100 endeksi, dün günü %0,5 oranında artışla tamamladı.
ABD tahvil faizleri alarm veriyor
Yurtdışı cephede ise FED’in geçtiğimiz hafta faiz oranlarını 25 baz puan düşürmesi ve iktisadın gücü ile enflasyon amacındaki yavaş ilerlemeye ait sinyaller, yatırımcıların keyfini kaçırmıştı. FED toplantısı akabinde açıklanan tüketici inancındaki beklenmedik düşüşe karşın, dolar endeksinin 108 düzeyinin üzerine yükselerek son iki yılın tepesine çıkması, 10 yıllık devlet tahvilinin de %4,6 ile yedi ayın tepesinde olması dikkat çekiyor. Yükselen faizler ve güçlü dolar altını son günlerde baskı altına alsa da, yılın başına nazaran altının %27 yükselişle 2010 yılından bu yan en düzgün yıllık performansını kaydettiğinin de altını çizmemiz gerekiyor.
Altın 2025’te nereye?
Hazır yeri gelmişken, 2024 yılının favori yatırım araçlarından biri olan altına ek yer vermek isteriz. Düşen enflasyon ortamı ve beraberinde merkez bankalarının faiz indirimleri, faiz getirisi olmayan altını elde tutma maliyetini azaltırken, tırmanan jeopolitik riskler de yükselişte değerli bir yer tuttu. Tahminen de en değerlisi, ABD’nin önlenemez bir halde artan kamu borcu ve doların durmadan ‘silah’ olarak kullanılması da merkez bankalarının rezerv çeşitliliğine gitmesine neden oldu. 2025 yılında da benzeri argümanların geçerliliğini muhafazaya devam edeceğinin altını kalınca çizsek de, piyasalar FED’in faiz indirim patikasının öncelikli olarak görmek isteyecektir. FED’in de Trump’ın tarife artışı ve onun enflasyonist tesirleri görmek isteyeceğini düşününce, altının yılın birinci yarısı yerine ikinci yarısında tekrar ışıldayacağını düşünüyoruz.
Neredeyse 2bin dolardan bu yana devamlı uzun konum taşıdığımız altında, gaye düzeyimiz 2025 yılında da değişmeyerek 3bin dolar düzeyinde kalmaya devam edeceğinin not edelim. Bu kapsamda, mevcut altın uzun durumlarımızı her manalı düşüşte güçlendirmek istikametinde bir yatırım stratejisi izleyeceğiz.
Trump çalkantılarına hazırlanın
Piyasaların ise koltuğa oturmasına neredeyse üç hafta kalan Trump’tan enflasyondan daha çok çekindiklerini not etmek gerekiyor. Yatırımcıların bu bağlamda yüksek seyredecek volatiliteye hazır olması ve panik yapmaması gerekiyor. Mesela son günlerde Trump, Panama’nın kanal kullanım fiyatlarını “gülünç” olarak nitelendirerek, bu durumun ABD ticaretine ziyan verdiğini sav etti. Ayrıyeten, kanalın “yanlış ellere” geçmemesi gerektiğini vurgulayarak, kaidelerin yerine getirilmemesi hâlinde kanalın ABD’ye iadesini talep edebileceğini belirtti.
Dün ise, Trump’ın takımı, Avrupa’daki yetkililere, NATO üyesi ülkelerin savunma harcamalarını GSYİH’lerinin %5’ine çıkarmalarını talep edeceklerini iletti. Bu, mevcut %2 maksadının hayli üzerinde bir oran olup, ittifak içinde tartışmalara yol açtı. Elbette, %3 oranında ek bir artış, savunma sanayi açısından büyük bir adım olarak okunurken bu cenahta bulunan şirketlerin paylarının de alıcı gözle takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Bitcoin’de kısa vadeli maksat $125-130 bin
Trump faktörünün dünya için öngörülebilir bir risk olacağını düşünmekle birlikte, tarife siyasetlerinin bir noktada dönüp dolaşıp doları zayıflatacağını da göz arkası etmiyoruz. Bu bağlamda, altının yanı sıra, ideolojisine çok inandığımız blokzincir teknolojisine ve dijital altın Bitcoin’e kucak açmaya devam edeceğiz. Teknik mânâda çok uzun bir müddettir ön plana taşıdığımız Bitcoin’de 125-130 bin dolar düzeyindeki kısa vadeli amacımızın de ardında durmaya devam ediyoruz. Avrupa’nın yaşadığı siyasi ve yapısal problemler nedeniyle EURUSD paritesinin tarafını aşağıya olacağını, yılın birinci çeyreği akabinde dolara karşı illaki bir para seçeceksek favorimizin sterlin olacağını belirtelim.
2025’te Siyah Kuğular
Trump riskini cebe koymamız akabinde, 2025 yılında siyah kuğu olarak Brezilya ve Çin’i de gördüğümüzü belirtmek isteriz: “Siyah Kuğu” terimi, evvelce kestirim edilemeyen, gerçekleşme mümkünlüğü çok düşük lakin gerçekleştiğinde büyük ve çoklukla olumsuz tesirler yaratan olayları tanımlamak için kullanılır. Bu kavram, yatırımcı ve akademisyen Nassim Taleb tarafından tanınan hâle getirilmiş ve onun 2007 yılında yayımlanan kitabında ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Brezilya’nın para ünitesi Real, son haftalarda dolar karşısında sert bir formda kıymet kaybederek tüm vakitlerin en zayıf düzeyine geldi. Derinleşen mali kriz pay senetlerinden tahvillere kadar tüm piyasaları derinden etkilerken, Brezilye Merkez Bankası Real’deki kıymet kaybını engellemek için son günlerde önemli ölçüde dolar satarak döviz piyasasına müdahale etti. Yatırımcılar, Devlet Başkanı Lula’nın artan bütçe açığını denetim altına alma yeteneğinden kuşku etmeye başlarken (bütçe açığının GSYİH’nın %10’una ulaşması) Lula’nın sıhhat problemleri durumu daha da zorlaştırmaya başladı.
Real 2024 yılında dolar karşısında %27 kıymet kaybederken, merkez bankasının aldığı tedbirlerin sadece kısa vadeli rahatlama sağlayabileceğini düşünüyoruz.
Öte yandan, daha da büyük bir tehlike olarak gördüğümüz Çin’de yavaşlayan büyüme suratı, emlak bölümündeki kriz, yüksek mahallî idare borçları ve zayıflayan tüketici talebi öne çıkıyor. Ayrıyeten, ihracata dayalı ekonomik modelinin ABD’nin tarifeleri ve global talepteki düşüş nedeniyle baskı altında olması, ekonomik toparlanmayı zorlaştırıyor. Bu problemler, hükûmeti daha fazla mali teşvik ve ıslahat adımları atmaya zorluyor.
Bu kapsamda Çin, 2025 yılında 3 trilyon yuan (411 milyar dolar) kıymetinde özel hazine bonosu ihraç etmeyi planlayarak, rekor düzeyde bir borçlanmaya gitmeye hazırlandığını görüyoruz. Bu adım, ABD’nin Çin ithalatına yönelik planladığı yüksek tarifelerin tesirini hafifletmek ve iç tüketimi, yenilikçi kesimlere yatırımları ve devlet bankalarının sermaye yapısını güçlendirmek maksadıyla atılıyor. Elde edilecek fonlar, tüketici teşvik programları, ekipman modernizasyonları ve elektrikli araçlar, yarı iletkenler ve yeşil güç üzere ileri teknoloji üretim alanlarına yönlendirilecek.
Ekonomik büyüme gayelerini desteklemek için borçlanmayı artırma kararı, Çin’in deflasyonist baskılarla gayret etmek ve iktisadını istikrara kavuşturmak ismine daha fazla mali teşvik uygulayacağını gösteriyor. Bu adımların işe yaramaması durumunda, Çin’in de tıpkı Japonya üzere (üretip tüketemeyen) olma ihtimalini göz gerisi etmiyoruz!
Wall Street’e Noel Baba geldi
ABD borsaları, Noel tatili öncesi kısaltılmış süreç gününde güçlü bir kapanış kaydettiğini görüyoruz. Dow Jones ve Nasdaq endeksleri dört gün üst üste yükselirken, en büyük 500 şirketi süreç gördüğü S&P500 endeksi de üç günde yaklaşık %3 yükseliş kaydetti. ABD borsalarında son günlerde Noel Baba rallisinin tesirli olduğunu görüyoruz. Teknoloji devlerinin liderliğinde gerçekleşen bu yükselişte Tesla %7,4 çip üreticisi Broadcom ise %3 yükselişle dikkat çekti. ABD Hazine faizlerinin yüksek kalmasına karşın, yapay zekâ üzere uzun vadeli teknolojik gelişmelerin büyüme paylarını desteklemeye devam ettiğini görüyoruz. Bu tip payları barındıran QQQ ve SPY üzere gösterge pay senetleri fonlarının (ETF) uzun vadeli yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Bugün Noel tatili nedeniyle global mali piyasaların büyük bir kısmı tatil pozisyonunda olacağını peşinen not edelim. Nüfusunun yaklaşık %10’u Hristiyan olan Suriye’de HTŞ idaresi de bugünü Noel tatili ilan ederek dünyaya kıymetli bir ileti verdiğini görüyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise “terör duvarını yıktıktan sonra Türkler, Araplar ve Kürtler olarak büyük bir kucaklaşmaya adım atacağız” diyerek Kabine toplantısı sonrası kıymetli iletiler verdi. Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında tatil nedeniyle tarafsız bir seyrin hâkim olduğunu görüyoruz. Mali piyasaların gözü yarın açıklanacak TCMB faiz kararında olsa da, bugün Türkiye’de açıklanacak kapasite kullanım oranı ve gerçek kesim inanç endeksi takip edilebilir.
Kıbrıs İktisat Bankası, Hazine Küme Müdürü Emre Değirmencioğlu
