Merkez Bankası, yıllık enflasyonun besinde daha besbelli olmak üzere, besin ve temel mal kümelerinde yükseldiğini, öteki ana kümelerde ise gerilediğini bildirdi.
TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu yayınlandı.
Raporda, “Gıda kümesi ekim ayının akabinde kasım ayında da işlenmemiş besine bağlı olarak güçlü fiyat artışıyla aylık tüketici enflasyonunu üste çekerken, besin hariç aylık enflasyon yüzde 1,34 ile görece olumlu bir görünüm arz etmiştir.” denildi.
Rapor şu halde:
“Tüketici fiyatları kasım ayında yüzde 2,24 oranında artarken yıllık enflasyon 1,49 puan düşüşle yüzde 47,09 olmuştur. Yıllık enflasyon besinde daha bariz olmak üzere, besin ve temel mal kümelerinde yükselmiş, başka ana kümelerde ise gerilemiştir. Besin kümesi ekim ayının akabinde kasım ayında da işlenmemiş besine bağlı olarak güçlü fiyat artışıyla aylık tüketici enflasyonunu üste çekerken, besin hariç aylık enflasyon yüzde 1,34 ile görece olumlu bir görünüm arz etmiştir. Zerzevat ön planda olmak üzere taze meyve ve zerzevat, besin kümesi fiyat artışını sürükleyen ana kalem olmuştur. Temel mal kümesinde fiyat artışı düşük seyrini korumuştur. İstisna olarak, aya mahsus indirim periyoduna karşın beyaz eşya ve elektrikli mesken aletlerindeki fiyat artışları güçlü seyretmiştir. Kelam konusu kalemler dışındaki sağlam mallarda fiyatların hudutlu bir biçimde yükseldiği gözlenmiştir. Mevsimsel tesirlerle fiyatları düşüş sergileyen giysi ve ayakkabı alt kümesi, temel mal aylık enflasyonunu olumlu etkilemiştir. Hizmet kümesi aylık fiyat artışı kasım ayında ölçülü seyretmiştir. Bu gelişmede, dönemsel fiyatlama yapılan kalemlerde rölâtif fiyat uyarlamasının büyük ölçüde tamamlanmasının yanı sıra talebe hassaslığı görece yüksek olan hizmet kalemlerindeki olumlu görünüm tesirli olmuştur. Kira artışı hizmet kümesinde öne çıkmaya devam etse de mukavele yenileme oranındaki mevsimsel düşüşün yanı sıra kontratlardaki artış oranının güç kaybetmesiyle yavaşlama eğilimini korumuştur. Üretici fiyatları artışı kasım ayında kıymetli ölçüde zayıflamış, yıllık üretici enflasyonu gerileme eğilimini sürdürmüştür. Bu görünüm altında, tüketici enflasyonu ana eğilimi yataya yakın bir seyir izlemiştir.
Kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 2,24 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 1,49 puan azalarak yüzde 47,09 düzeyine gerilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış datalarla incelendiğinde, besin dışı tüketici fiyatlarında aylık artışın manşet enflasyona kıyasla daha ölçülü olduğu izlenmiştir. B endeksinin yıllık değişim oranı 1,42 puan azalarak yüzde 45,68 olurken C endeksinin yıllık değişim oranı 0,62 puan düşüşle yüzde 47,13 olarak gerçekleşmiştir.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, bu periyotta güç, hizmet ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 1,07, 0,72 ve 0,41 puan düşerken, temel mal kümesinin katkısı sabit kalmış, besin kümesinin katkısı ise 0,71 puan artmıştır.
Mevsimsellikten arındırılmış datalarla, aylık artışlar bir evvelki aya kıyasla B ve C göstergelerinde hudutlu bir formda yükselmiştir. Fiyat artışları, B endeksini oluşturan kümelerden işlenmiş besinde gerilerken hizmetlerde yatay seyretmiş, temel mallarda ise bir ölçü yükseliş göstermiştir. Dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergeleri ise bir evvelki aya kıyasla bariz bir değişim sergilememiştir. TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, kasım ayında enflasyonun ana eğiliminde yataya yakın bir seyre işaret etmektedir. Ayrıyeten, dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergelerinin, B ve C üzere kalıcı dışlamaya dayalı göstergelere kıyasla daha düşük kıymetler aldığı gözlenmektedir.
Hizmet fiyatları kasım ayında yüzde 1,61 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 1,89 puan azalarak yüzde 67,89’a yavaşlamıştır. Yıllık enflasyon ulaştırma dışındaki tüm alt kümelerde gerilemiştir. Hizmet kümesi aylık fiyat artışında ekim ayında gerçekleşen yavaşlama bu periyotta de devam etmiş, böylece son üç yıllık periyottaki en düşük aylık artış oranı gözlenmiştir. Aylık bazda kira kümesi yüzde 4,18 ile görece yüksek oranda artış kaydetse de mukavele yenileme oranındaki düşüşün yanı sıra kontratlardaki artış oranının gerilemesinin tesiriyle, kiraların bir evvelki aya kıyasla yavaşladığı izlenmiştir. Kira dışındaki hizmetlerde aylık enflasyon yüzde 0,90 ile düşük seyretmiştir. Lokanta-otel kümesinde yemek hizmetlerinde aylık fiyat artışı yavaşlarken, konaklama fiyatlarındaki düşüş devam etmiş, böylelikle küme aylık enflasyonu yüzde 0,79 ile değerli oranda zayıflamıştır. Kasım ayında ulaştırma hizmetleri fiyatları görece yatay (yüzde 0,33) seyrederken, bir evvelki aya kıyasla nispeten güçlenen haberleşme alt kümesi aylık fiyat artışında (yüzde 1,88) sabit telefonla yapılan görüşme ile internet fiyatlarındaki yükselişler tesirli olmuştur. Bu devirde öteki hizmetler kümesi fiyatlarındaki ölçülü artış (yüzde 0,97) bu kümede yavaşlamanın sürdüğüne işaret etmiştir
Kasım ayında, temel mal kümesi yıllık enflasyonu 0,45 puan yükselerek yüzde 28,90 düzeyinde gerçekleşmiştir. Aylık olarak ise temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam etmiştir. Sağlam mal fiyatları yüzde 1,27 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 0,74 puan yükselişle yüzde 23,84 olmuştur. Alt kalemler bazında, beyaz eşya ve tüketici elektroniği fiyatları besbelli oranlarda yükselirken, araba ve mobilya fiyatları hayli ölçülü seyretmiştir. Giysi ve ayakkabı kümesi fiyatları mevsimsel tesirler ile gerilerken, yıllık enflasyon bu kümede görece yatay bir seyir izlemiştir. Öteki temel mal fiyatları ise referans euro kurundaki güncellemenin sonucunda oluşan ilaçların sarkan tesiri yanında, konut ile ilgili paklık materyalleri ve ferdî bakım kalemleri öncülüğünde yükselmiştir.
Enerji fiyatları kasım ayında yüzde 0,81 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 13,29 puan düşerek yüzde 46,08 olmuştur. Milletlerarası petrol fiyatlarındaki gelişmelerin katkısıyla akaryakıt fiyatları aylık yüzde 0,24’lük artışla nispeten yatay seyretmiştir. Katı yakıt ve tüp gaz fiyatları ise yükselmiştir.
Kasım ayında tüketici enflasyonu üzerinde besin fiyatlarının tesiri öne çıkmıştır. Öbür taraftan, besin hariç aylık tüketici enflasyonu yüzde 1,34 ile ölçülü bir seyir izlemiştir. Besin ve alkolsüz içecekler kümesi fiyatları bu periyotta yüzde 5,10 oranında artmış, yıllık enflasyonu 3,29 puan yükselerek yüzde 48,57 düzeyine ulaşmıştır. Yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde 12,74 puan artarak yüzde 59,79 oranında gerçekleşirken, işlenmiş besin kümesinde 4,62 puan gerileyerek yüzde 39,10 olmuştur. İşlenmemiş besin fiyatları (yüzde 9,00), zerzevat (yüzde 29,55) ve yumurta (yüzde 14,10) öncülüğünde yüksek aylık artış sergilemiştir. İşlenmiş besin fiyatları yüzde 1,58 artış ile bir evvelki aya kıyasla yavaşlarken, bu alt kümede (ekmek dışında kalan) tahıl eserleri ile şeker-çikolata kalemlerinin tesiri öne çıkmıştır.
Yurt içi üretici fiyatları kasım ayında yüzde 0,66 oranında artmış, yıllık enflasyon 2,77 puan düşerek yüzde 29,47’ye gerilemiştir. Bu devirde ana sanayi kümeleri prestijiyle, dayanıksız tüketim malı kümesindeki fiyat artışı yüzde 2,21 olurken, sermaye ve orta malları (yüzde 0,62 ve yüzde 0,64) ile güç (yüzde -2,32) manşet oranı sınırlayan kümeler olarak öne çıkmıştır.”
foreks.com
